1. A SUKARRIETAN -LURRA PROIEKTUA

SUKARRIETA - 1A

Gu 1A-ko ikasleak gara eta Sukarrieta egon gara azaroaren 16tik 19raino. Han Lurra proiektua landu dugu eta horri buruzko gauza asko ikasi ditugu. Sukarrietan proiektua lantzetik aparte arratsaldetan tailerrak egiten genituen.

Lehenengo egunean inguruko basotxo batera joan ginen eta han gatz mineralak nola sortzen ziren ikusi genuen.

Lehenik hostoak zuhaitzetatik  jausten dira. Ondoren intsektuak hostoak jaten dituzte eta hondakinak sortzen dira. Gero onddoek eta bakterioek intsektuen hondakinak jaten dituzte eta gatz mineralak geratzen dira lurrean. Gatz mineral horiek zuhaitzak sustraien bidez  xurgatzen dituzte eta zuhaitz osora garraiatzen dira. Gero zuhaitzek fotosintesia egiten dute eta karbono dioxidoa hartu eta oxigenoa kanporatzen dute  guk arnastu ahal izateko.

Hurrengo bi egunetan kortan eta ortuan egin genuen lan. Animaliekin ibili ginenean gauza asko ikasi genituen. Bi eratara lan egin ahal dugu animaliekin:

Era artifizialean: Animaliak kaioletan bizi dira eta jateko pentsua ematen zaie. Batzuetan medikamentuak injektatzen zaizkie arinago eta gehiago loditzeko.

Era naturalean: Animaliak libreago bizi dira, toki handiagoetan eta belarra eta lastoa jaten dute. 

Ortuan lan egin genuenean, elikagaiak ere bi modutan ekoizten direla ikasi genuen:

Era naturalean: Ortuan dudenean ez zaie produktu kimikorik botatzen, ongarriak ere naturalki egindakoak dira. Produktu hauek azoketan saltzen dira. Kanpotik ez dute oso itxura ona eta ez dira tamaina berdinekoak izaten, baina barrutik zaporeaz beteta daude. Eta hori bai, elikagai artifizialak baino pixka garestiagoak dira.

Era artifizialean egindako elikagaiak normalean supermerkatu eta denda handietan saltzen dira. Ortuan, produktu kimikoak botatzen zaizkie, baita ongarri kimikoak ere. Elikagai hauek oso itxura ona izaten dute, baina ez dute zapore ona izaten, eta ez dira oso osasuntsuak.

Elikagai artifizialen artean, batzuk, transgenikoak izaten dira. Bi transgeniko mota daude:

Lehenengoa, hazi bat erosten duzu, eta hazi hori ortuan erein eta landare bat irten da. Normalena landare horretatik beste hazi batzuk irtetea izango zen, baina landare horrek ez du beste hazirik ematen transgenikoak delako. Hortaz, berriro dendara joan behar dugu beste hazi bat erostea. Eta horrela hazi horiek egiten dituzten enpresak aberasten joaten dira.

Bigarren moduan intsektu batzuek ortuko landareak jaten dituzte, adibidez letxuga, baina badaude beste intsektu haragijale batzuk eta letxuga jaten duten intsektuak  jaten dituzte. Orduan enpresa handiek intsektu haragijaleen ADN-a hartzen dute eta letxugari txertatzen diote. Horrela letxuga jaten duten  intsektuak, ez  dira letxugarengana hurbiltzen, intsektu haragijaleen ADN-a duelako eta beldurra ematen dielako. Eta gero guk jan egiten ditugu, a zer nazka!

Elikagai artifizialak naturalak baino merkeagoak izaten dira eta jendeak gehiago erosten ditu. Horrela nekazariek gero eta lan gutxiago izaten dute eta nahiko pobre bizi dira. Bestalde elikagai artifizialen enpresak aberasten joaten dira eta diru sarrerak handitzen.

Hau guztia ikasi eta gero, ideia batzuk atera genituen mundua hobetzeko:

·         Ur gutxiago gastatu, poltsa berrerabili, birziklatu.

·         Zaborra lurrera ez bota eta kotxea gutxiago erabili.

·         Supermerkatuan gutxiago erosi eta azokan gehiago erosi.

·         Natura errespetatu eta etxean janaria sukaldatu.

·         Autobusez joan, natura errespetatu.

 

Proiektutik aparte arratsaldetan tailerrak izan ditugu: sukaldaritza, koadernaketa, argazkigintza… Tailerretan beste ikastetxe bateko ikasleekin batera egon gara, eta lagun asko egin ditugu. Tailer guztiak oso dibertigarriak izan dira.

Sukarrietan egon garen aste honetan gauza asko ikasi ditugu eta oso ondo pasatu dugu. Lagun berriak egin ditugu eta berriro joatea nahiko genuke.

Espero dugu, guk izandako esperientzia zuei ere gustatu izatea.

Beste batera arte, agur bero bat.